Erik Scherder: ‘Ons beloningssysteem werkt nu even niet zo goed’
De verplichte sociale onthouding valt velen zwaar. Uitzicht op een einddatum werkt belonend voor het brein, zegt hoogleraar neuropsychologie Erik Scherder. Tot die tijd: vergeet niet te bewegen.
“Zitten heeft een ongunstig effect op je afweersysteem. Als je niet beweegt, gaat dat afweersysteem achteruit, terwijl je het juist op peil moet houden. Liefst zelfs versterken! We mogen nog naar buiten, dus ga een stuk fietsen of wandelen. En stel dat we over een tijdje toch niet meer naar buiten mogen, dan is bewegen binnen ook mogelijk.”
“Zoek afleiding tussen het werk en de schoolopdrachten door, dat is goed voor de stressreductie. Zet je favoriete muziek op, ga met iemand een potje schaken, maak samen een kruiswoordpuzzel. Voor ouderen: als je niet meer in staat bent om naar buiten te gaan, loop met je rollator een paar rondjes om de tafel. Of doe wat oefeningen met een zak met rijst: zak in de hand en dan de arm zijwaarts, voorwaarts en omhoog bewegen. Het gaat erom dat het hart sneller gaat kloppen en de bloedsomloop toeneemt. Daardoor worden de nk-cellen, de natural killers, geactiveerd en die cellen houden van alles tegen waarvan je niet wilt dat het in het lichaam terechtkomt. Alles draait in deze tijd om een goed afweersysteem. Dat is van levensbelang. Let dus ook op voldoende nachtrust en een goede voeding met veel flavonoïden, dat zijn stoffen die je bloedsomloop bevorderen en ze zitten onder andere in veel groente- en fruitsoorten.”
“We leven nu in onzekere tijden, en dat leidt tot onvoorspelbaarheid en onrust. Daardoor functioneert het belo- ningssysteem in ons brein niet. Voorspelbaarheid werkt belonend voor het brein. Zodra je een lichtje aan het eind van de tunnel ziet, zeg 6 april, dan geeft dat een goed gevoel en denk je: die twee weken, dat is te doen.”
“Sommige mensen reageren hier juist goed op. Die tobben normaal over veel dingen, maar komen nu tot rust – er ontstaat zelfs een bepaalde creativiteit. De meesten – ik hoor ook tot die groep – hopen dat alles snel bij het oude is.”
“Een van de directe gevolgen van de coronacrisis is dat gezinnen veel meer en dichter bij elkaar zijn. Die situatie kennen we niet en in de literatuur wordt dit ook wel ‘cabin fever’ genoemd. Je zit dicht op elkaar, gewoontes vallen weg, je bent niet in staat om je terug te trekken en spanningen nemen toe. Een geruststelling voor de mensen die dit ervaren: u bent niet uniek, iedereen heeft hier last van.”
“Dat ik mensen weer kan omhelzen, dat zit heel erg in mijn natuur, dat ben ik gewend. Nu doe ik even niks, maar het is een fijn vooruitzicht om dat straks wel weer te doen.”
Jim Jansen